یوگا دانشی است رازآمیز و شگفت انگیز برجای مانده از تمدن های بسیار دور و کهن. ولی آنچه در تاریخ بجای مانده قدمتی حداقل سه هزار ساله دارد. اولین اثر مكتوب و جمع آوری شده یوگا كتابی است به نام یوگا سوترا كه توسط فرزانه و حكیم بزرگ پتنجلی در سرزمین هند نگاشته شده است . این اثر خوشبختانه در ایران به نام هستی بی كوشش ترجمه شده است . این اثر آنچه را عرفا و فرزانگان گذشته برای كمال معنوی و نیروهای درون سینه به سینه منتقل كردن را در چهار فصل و 186 سوتره یا عبارت كوتاه به زیبایی تمام گرد آورده است. با نیلوفر آبی همراه باشید.
یوگا چیست؟
یوگا . از واژه یوگ یا یوج yoj (وسیله ایكه به گردن گاو می بستند تا او را كنترل نمایند و زمین را شخم بزند) گرفته شده است . و در مفهوم به معنای روش كنترل نفس می باشد. در معنائی دیگر یوگا معنای رهائی و رسسیدن به وحدت و یگانگی است. حكیم پتانجلی در یوگا سوترا اینچنین تعریف میكند. یوگا چیته نیرو و ده وریتی . یعنی یوگا عبارت است از باز داشتن از تموجات ذهنی و نفس و این همانا رسیدن به مرحله صمدی یعنی حالتی از خاموشی كامل ؟ و فكر و رسیدن به آگاهی خالص و یكی شدن با آگاهی فردی با آگاهی میهمانی ووحدت . گر به خود آئی به خدائی رسی
مراحل یوگا
برای تكامل معنوی ، كمال انسانی و خود شناسی عمیق ، یوگا 8 مرحله یا بعبارتی 8 بخش وجود انسانی را بر می شمرد . همانطور كه یك درخت بطور عمده دارای 8 بخش است تا به ثمر برسد انسان نیز برای رشد باید به این ابعاد هشتگانه درون خود نزم كند و روی آنها كار نماید.
مرحله اول: یاما yama. ریشه درخت معنوی :آموزه های اخلاقی اجتماعی (پرهیزات)
مرحله دوم: نیاما niyama تنه درخت معنوی : آموزه های اخلاقی اجتماعی (واجبات )
مرحله سوم: آسانا asana شاخه : حركات یوگا
مرحله چهارم: پرانایاما pranayama برگ: روش های تنفسی و كنترل انرژی
مرحله پنجم: پراتی هارا pratyhara پولت: روش های كنترل ؟ ، هیجانات و احساسات
مرحله ششم : دهارانا dharana شیره : روش های كنترل و تمركز فكر
مرحله هفتم : دهیان dhyana گل: رسیدن به تعمق و خاموشی ذهنی
مرحله هشتم : صمدی samadhi میوه : رسیدن به وحدت ، خلوص ، یگانگی و روشن بینی
تاریخچه یوگا در ایران
تمدن کهن ایران زمین یکی از تمدن های بزرگ و جهانی است و دانش بشری در این تمدن قدمت دیرینه دارد . از جمله دانش یوگا از دیرباز در فرهنگ ادبیات و خصوصا عرفان کهن دیده می شود. بسیاری از اندیشمندان و عارفان ایران زمین با یوگا و مدتیشن آشنا بوده و از آن بهره جسته اند . اما در دوره جدید فعالیت های یوگا ، می توان از جناب آقای مجید موقر در سال های 1343 یاد کرد.
مجید موقر در آن سال ها ضمن آشنای با دو استاد و نمایشگر یوگا در نیویورک و ادامه سفر با آنها با این رشته آشنا می شود و ضمن مداوای بیماری های صعب العلاج خویش در نشریه مهر حتی چند سال مقالاتی را جهت معرفی یوگا به ایرانیان می نویسد .
همچنین در سال 1355 دکتر بهلول پزشک بیماری های قلب و رئیس بیمارستان یوگا در هندوستان به ایران دعوت می شود و در دانشگاه اصفهان با موضوع رابطه یوگا با علم را سخنرانی می نماید . در آن زمان دکتر بهلول در گوشه ای از سخنرانی اش می گوید :«این اهانتی است به یوگا که این رشته را ورزش بدانیم زیرا هدف یوگا تنها حرت در آوردن دست و پا و گردن نیست ، بلکه نیت آسایش و آرامش روح است.»
در همان سال ها سوامی نارابطان از اساتید به نام یوگا پیامی را به علاقمندان یوگا ی ایرانی می فرستد.
در سال 1346 توسط مجید موقر آموزشگاه یوگا در تهران گشایش یافت. همچنین در سال های قبل از انقلاب اسلامی شاهد پخش حرکات یوگا در تلویزیون بودیم ، تا پس از انقلاب اسلامی در سال 75-1374 یوگا بطور رسمی تحت نظر تربیت بدنی و جزو زیر مجموعه فدراسیون ورزشهای همگانی آغاز بکار گیرد.
در همان آغاز رئیس انجمن یوگای ایران مهرداد گردان ، رئیس کمیته آموزش دکتر ساعد احمدی ، رئیس کمیته پژوهش دکتر عیسی جلالی ، رئیس کمیته امور استان ها سید عباس علویون ، رئیس کمیته مربیان مسعود مهدوی پور بوده است .
هم اکنون در بیش از پانزده استان کشور کمیته های یوگا تشکیل شده است و بیش از 200 مربی یوگا که غالب آن ها زن هستند در دوره های متعدد مربیگری آموزش دیده اند.